Andere gespecificeerde-persoonlijkheidsstoornis / ongespecificeerde-persoonlijkheidsstoornis kenmerken
Inhoud van deze pagina:
- Kort: andere gespecificeerde- / ongespecificeerde-persoonlijkheidsstoornis kenmerken
- Hoe ontstaat een andere gespecificeerde- / ongespecificeerde-persoonlijkheidsstoornis?
- Hoe wordt een andere gespecificeerde-persoonlijkheidsstoornis bij de Viersprong vastgesteld?
- Officiële criteria Andere gespecificeerde-persoonlijkheidsstoornis / Ongespecificeerde-persoonlijkheidsstoornis (Officiële criteria DSM-5)
- Behandeling van de ongespecificeerde-persoonlijkheidsstoornis / andere gespecificeerde-persoonlijkheidsstoornis
- Behandeling van de ongespecificeerde-persoonlijkheidsstoornis / andere gespecificeerde-persoonlijkheidsstoornis bij de Viersprong
1. Kort: andere gespecificeerde- / ongespecificeerde-persoonlijkheidsstoornis kenmerken
Wanneer onze negatieve, starre trekjes ons gaan tegenwerken en we ons niet meer kunnen aanpassen aan de omgeving, spreken we van persoonlijkheidsproblematiek. Een van de meeste voorkomende persoonlijkheidsstoornissen is de andere gespecificeerde-persoonlijkheidsstoornis. Dit is een persoonlijkheidsstoornis die niet goed in te delen is. Deze persoonlijkheidsstoornis heeft echter wel kenmerken van verschillende persoonlijkheidsstoornissen en lang bestaande patronen. Hoewel iemand dan niet precies in een categorie valt, is er toch sprake van een persoonlijkheidsstoornis. Iemand met een andere gespecificeerde-persoonlijkheidsstoornis heeft bijvoorbeeld drie kenmerken van de afhankelijke persoonlijkheidsstoornis, drie kenmerken van de histrionische persoonlijkheidsstoornis en vier kenmerken van de narcistische persoonlijkheidsstoornis. Drie kenmerken is onvoldoende om te kunnen spreken van een specifieke afhankelijke, histrionische of narcistische persoonlijkheidsstoornis. Maar als we alle kenmerken bij elkaar optellen, kunnen we wel spreken van een andere gespecificeerde-persoonlijkheidsstoornis . Bij deze persoonlijkheidsstoornis zijn dan ook veel verschillende combinaties mogelijk.
Het wordt pas echt duidelijk wat er met iemand aan de hand is, als ook vermeld wordt over welke soort of combinatie van persoonlijkheidskenmerken het gaat.
Bij een ongespecificeerde-persoonlijkheidsstoornis wordt er geen reden vermeld. Er is dan bijvoorbeeld op basis van een eerste screening genoeg bewijs dat je een persoonlijkheidsstoornis hebt, maar er is nog geen grondig onderzoek gedaan naar welke types. Je persoonlijkheidspatroon voldoet globaal aan de criteria voor een persoonlijkheidsstoornis, zoals: lang bestaande patronen, gedachten en gevoelens die je belemmeren en grote beperkingen in je dagelijks functioneren: in relaties en op je werk of school .Eigenlijk zal iemand bij de Viersprong deze diagnose nooit krijgen, omdat wij standaard meer diagnostiek doen.
2. Hoe ontstaat een andere gespecificeerde- / ongespecificeerde-persoonlijkheidsstoornis?
Hoe en of een de ongespecificeerde- / andere gespecificeerde-persoonlijkheidsstoornis zich ontwikkelt, is voor ieder mens verschillend. Over het ontstaan van persoonlijkheidsstoornissen zijn in de laatste eeuw veel theorieën gevormd. De twee die het meest tegenover elkaar stonden waren de theorieën die uitgaan van onze genen tegenover die van de invloed van de omgeving, nurture versus nature. In de huidige wetenschap raken we er steeds meer van overtuigd dat het om een combinatie van al deze theorieën gaat. Laten we voorop stellen dat niemand met een persoonlijkheidsstoornis geboren wordt, maar dat je genetisch materiaal wel van invloed is op hoe je karakter zich onder invloed van wat je meemaakt, zal vormen.
Men weet in de wetenschap ondertussen dat zowel de natuur als de invloed van de omgeving nodig zijn voor de ontwikkeling van onze hersenen, en dus ook voor ons gedrag en persoonlijkheid. Er is ook lang gedacht dat de persoonlijkheid van de mens onveranderbaar is. De wetenschap heeft ondertussen bewezen dat de persoonlijkheid en ook persoonlijkheidsstoornissen wel degelijk veranderbaar zijn. Hoewel ons temperament (onze aangeboren sterke kanten en kwetsbaarheden) redelijk stabiel is, is ons karakter (zoals we denken, voelen en handelen) niet van beton. Zo kunnen leerervaringen in onze jeugd en de invloed van de omgeving ons karakter positief, maar ook negatief beïnvloeden. Je zou dus eigenlijk kunnen zeggen dat het ontstaan van iedere persoonlijkheidsstoornis bij ieder mens anders verloopt. Er wordt steeds meer onderzoek gedaan naar algemeen geldende oorzaken van het ontstaan van de verschillende persoonlijkheidsstoornissen.
3. Hoe wordt een andere gespecificeerde-persoonlijkheidsstoornis bij de Viersprong vastgesteld?
Naast het voeren van een of meerdere gesprekken met een intaker, worden ook een interview en verschillende vragenlijsten afgenomen. Op deze manier kan de intaker een zo compleet mogelijk beeld krijgen van de cliënt en diens problematiek. Dat wil zeggen van de klachten, problemen en achtergrond. De uiteindelijke diagnose wordt vastgesteld volgens de richtlijnen die binnen de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) gelden. Op dit moment wordt binnen de GGZ voor de diagnose van persoonlijkheidsstoornissen gebruik gemaakt van de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, in het kort de DSM-5. Dit is internationaal gezien het meest gebruikte classificatiesysteem voor het vaststellen van persoonlijkheidsstoornissen. Wanneer een persoonlijkheidsstoornis wordt vastgesteld, past de problematiek in onderstaande omschrijving van de DSM-5.
4. Officiële criteria van de andere gespecificeerde-persoonlijkheidsstoornis / ongespecificeerde -persoonlijkheidsstoornis (DSM-5)
De benaming ongespecificeerde- / andere gespecificeerde-persoonlijkheidsstoornis dient voor stoornissen in het persoonlijk functioneren die niet voldoen aan de criteria van een van de specifieke persoonlijkheidsstoornissen. Een voorbeeld is de aanwezigheid van kenmerken van meer dan één specifieke persoonlijkheidsstoornis, terwijl niet voldaan wordt aan alle criteria van een van deze stoornissen afzonderlijk (‘gemengde persoonlijkheidsstoornis’), terwijl ze met elkaar toch in significante mate lijden veroorzaken of beperkingen in een of meer belangrijke gebieden van functioneren (bv. sociaal of beroepsmatig).
De diagnose van een persoonlijkheidsstoornis kan gesteld worden, als iemand aan de volgende criteria voldoet:
A. Een duurzaam patroon van innerlijke ervaringen en gedragingen die duidelijk binnen de cultuur van betrokkene afwijken van de verwachtingen. Dit patroon wordt zichtbaar op twee (of meer) van de volgende terreinen:
- Cognities: wijze van waarnemen en interpreteren van zichzelf, anderen en gebeurtenissen
- Affecten: draagwijdte, intensiteit, labiliteit en adequaatheid van emotionele reacties
- Functioneren in het contact met anderen
- Beheersen van impulsen.
B. Het duurzame patroon is star en uit zich op een breed terrein van persoonlijke en sociale situaties
C. Het duurzame patroon veroorzaakt in significante mate lijden of beperkingen in het sociaal en beroepsmatig functioneren of het functioneren op andere belangrijke terreinen
D. Het patroon is stabiel en van lange duur en het begin kan worden teruggevoerd naar ten minste de adolescentie of de vroege volwassenheid
E. Het duurzame patroon is niet eerder toe te schrijven aan een uiting of de consequentie van een andere psychische stoornis
F. Het duurzame patroon is niet het gevolg van de directe fysiologische effecten van een middel (bijvoorbeeld drug, geneesmiddel) of een somatische aandoening (bijvoorbeeld schedeltrauma).
5. Behandeling van de andere gespecificeerde- /ongespecificeerde-persoonlijkheidsstoornis
Uit onderzoek is gebleken dat behandeling van de meeste persoonlijkheidsstoornissen duidelijk helpt. Dit geldt vooral voor een behandeling met psychotherapie. Psychotherapie (ambulant, deeltijd of klinisch) is dan ook de meest aangewezen en bewezen vorm van therapie voor de behandeling van persoonlijkheidsstoornissen. Deze kan worden ondersteund met tijdelijke farmacotherapie (medicijnen), vaktherapie, sociotherapie en systeemtherapie. Behandeling verandert schadelijke patronen. In psychotherapie kunnen de therapeut en eventuele groepsleden meekijken naar hoe de cliënt denkt, voelt en zich gedraagt. Deze ‘patronen’ worden vervolgens tegen de achtergrond van iemands aanleg en achtergrond bekeken. Op deze manier kunnen cliënten leren (h)erkennen wanneer zij teruggrijpen op hun ‘oude’ gedachten, gevoelens en gedrag en begrijpen hoe dit ontstaan is.
Wanneer een cliënt dit inzicht heeft gekregen, kan hij of zij dit verwerken en oefenen met nieuw en gezonder gedrag. Zo kun je bijvoorbeeld leren meer controle te krijgen over je emoties, minder impulsief te handelen en een positiever zelfbeeld te ontwikkelen. De therapeut kan helderheid en orde brengen in de verwarrende veelheid van emoties die dit met zich meebrengt. Op deze manier kan ruimte komen om bijvoorbeeld te werken aan een gezond en positiever zelfbeeld en een hogere kwaliteit van leven. Samen met motivatie en wil om samen te werken met de behandelaar, zal dit voor een persoon in de meeste gevallen en bij de meeste vormen van persoonlijkheidsstoornissen leiden tot opmerkelijke verbetering en soms zelfs tot volledig herstel. In intensieve psychotherapie kan in veel gevallen binnen drie tot achttien maanden een blijvende verbetering in de persoonlijkheid, het functioneren en de ervaren kwaliteit van leven worden bereikt.
6.Behandeling van de andere gespecificeerde- / ongespecificeerde-persoonlijkheidsstoornis bij de Viersprong
Voor de behandeling van de andere gespecificeerde- / ongespecificeerde-persoonlijkheidsstoornis zijn binnen de Viersprong verschillende mogelijkheden. Afhankelijk van de ernst van de problemen, wordt meestal een keuze gemaakt uit een van de volgende zorgprogramma’s:
Disclaimer ten aanzien van deze pagina
De persoonlijkheidsstoornis en de daarvoor geschikte behandeling hebben wij met zo groot mogelijke zorgvuldigheid beschreven op deze webpagina. Het doel daarbij is om u een algemeen beeld te geven van de persoonlijkheidsstoornis en onze mogelijkheden daar een passende behandeling bij te bieden. Echter, de realiteit is vaak veel complexer dan hierboven staat beschreven en daarom zijn wij helaas niet altijd in staat om een passende behandeling te bieden. Vaak is er sprake van meerdere stoornissen die samen voorkomen en dan is het voor ons zoeken naar wat we eerst aanpakken en op welke manier. Het kan dan voorkomen dat wij hiervoor onvoldoende kennis en ervaring in huis hebben, we kijken dan wel waar u wel geholpen zou kunnen worden. Kijkt u voor verdere informatie naar onze disclaimer op https://www.deviersprong.nl/disclaimer.