Inhoud van deze pagina over histrionische persoonlijkheidsstoornis details:
- Kort: histrionische-persoonlijkheidsstoornis details
- Hoe ontstaat een histrionische-persoonlijkheidsstoornis?
- Hoe wordt een histrionische-persoonlijkheidsstoornis bij de Viersprong vastgesteld?
- Officiële criteria histrionische-persoonlijkheidsstoornis (DSM-5)
- Behandeling van de histrionische-persoonlijkheidsstoornis
- Behandeling van de histrionische-persoonlijkheidsstoornis bij de Viersprong
Kort: histrionische-persoonlijkheidsstoornis details
Mensen met een histrionische persoonlijkheid voelen zich over het algemeen het prettigst wanneer ze in het middelpunt van de belangstelling staan. Wat de meeste mensen met deze stoornis niet van zichzelf weten, is dat dit komt omdat ze erg onzeker over zichzelf zijn en een grote behoefte hebben aan de bevestiging dat ze oké zijn. Op de omgeving komt iemand met een histrionische-persoonlijkheidsstoornis in eerste instantie vaak over als een spontaan, sociaal, charmant en aanwezig persoon. Soms krijgen mensen na een tijdje echter het gevoel dat degene met de histrionische-persoonlijkheidsstoornis een rol speelt en nooit zijn ware aard laat zien. Mensen met een histrionische-persoonlijkheidsstoornis hebben de neiging om hun gevoelens flink aan te dikken en deze op een dramatische manier te brengen, terwijl het aan de andere kant ook wat oppervlakkig blijft. Zo zal iemand met een histrionische-persoonlijkheidsstoornis bijvoorbeeld gemakkelijk iemand kunnen omhelzen terwijl hij of zij deze nauwelijks kent.
En zo nadrukkelijk als de vreugde kan zijn, zo zwaar en meeslepend kan de somberheid of de teleurstelling zijn. Dit gebeurt vaak wanneer diegene niet in het middelpunt van de belangstelling staat en dus niet de bevestiging krijgt die hij of zij nodig heeft. Mensen met een histrionische persoonlijkheid zullen ook meer dan anderen flirten of seksueel getint gedrag laten zien. Dit kan overal gebeuren, flirten met de bakker, met de ober, met de groenteman, maar ook met mensen op straat of met collega’s. Soms kan het dus ook ongepast zijn. Het kost een hoop energie om steeds te zorgen dat je in het centrum van de aandacht staat. Hierdoor is er weinig energie om stil te staan bij wat je zelf nou eigenlijk echt voelt of je te verplaatsen in anderen. Dit maakt het hebben van een echte intieme relatie extra moeilijk. Wanneer iemand met een histrionische-persoonlijkheidsstoornis niet de aandacht krijgt die hij of zijn nodig heeft, levert dit veel stress op. Mensen met een histrionische-persoonlijkheidsstoornis hebben dan ook vaak stress gerelateerd lichamelijke klachten of angststoornissen. Mensen met deze stoornis hebben ook vaker dan anderen een somatisatiestoornis, waarbij ze een lange ziektegeschiedenis hebben met veel klachten, die medisch niet helemaal te verklaren zijn. Verder kunnen ze last hebben van somberheidklachten.
Hoe ontstaat een histrionische-persoonlijkheidsstoornis?
Uit onderzoek blijkt dat 1,3% tot 3% van de bevolking een histrionische-persoonlijkheidsstoornis heeft. Over hoe een histrionische-persoonlijkheidsstoornis zich ontwikkelt, is nog weinig bekend. Het gaat waarschijnlijk om een ingewikkelde mix van een aantal factoren die op elkaar inspelen. Hoe dit gaat, is voor iedere mens anders. Iedereen wordt geboren in een ander lichaam en met een ander temperament (je aangeboren sterke kanten en kwetsbaarheden). Uit wetenschappelijk onderzoek komt naar voren dat de aanleg voor de histrionische-persoonlijkheidsstoornis voor een deel erfelijk lijkt. Ook zal een van nature ‘open’ karakter, eerder neigen tot uitbundig gedrag dan mensen die van nature meer gesloten en verlegen zijn. Zeker als dit gepaard gaat met uiterlijke aantrekkelijkheid, waarbij mensen eerder belangstelling van anderen zullen krijgen dan mensen die minder aantrekkelijk zijn. Het verlangen om opgemerkt te worden en de aandacht van andere mensen te trekken is natuurlijk normaal. Bij de histrionische-persoonlijkheidsstoornis is dit verlangen naar aandacht echter zo extreem dat het onverzadigbaar wordt. Hoe dit extreme verlangen zich verder ontwikkelt, is afhankelijk van de ervaringen die je in het leven opdoet en de omstandigheden waarin je opgroeit. Zo weten we bijvoorbeeld dat veel mensen met een histrionische-persoonlijkheidsstoornis vaak opgegroeid zijn in een omgeving die onvoldoende veilig was, bijvoorbeeld omdat ouders te weinig in de gaten hadden wat het kind nodig had. Ook weten we dat een groot deel van hen een depressie in hun kindertijd heeft gehad.
Hoe wordt een histrionische-persoonlijkheidsstoornis bij de Viersprong vastgesteld?
Naast het voeren van een of meerdere gesprekken met een intaker, worden ook een interview en verschillende vragenlijsten afgenomen. Op deze manier kan de intaker een zo compleet mogelijk beeld krijgen van de cliënt en zijn problematiek. Dat wil zeggen van de klachten, de problemen en de achtergrond. Bij iemand met een histrionische-persoonlijkheidsstoornis vallen vaak het eerst de opvallende expressie (in taal en kleding bijvoorbeeld) en het zoeken naar aandacht op. En wanneer deze overdadige behoefte aan aandacht niet wordt vervuld, wordt hij of zij vaak onzeker, kwaad of zelfs somber.
De uiteindelijke diagnose wordt vastgesteld volgens de richtlijnen die binnen de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) gelden. Op dit moment wordt binnen de GGZ voor de diagnose van persoonlijkheidsstoornissen gebruik gemaakt van de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, in het kort de DSM-5. Dit is internationaal gezien het meest gebruikte classificatiesysteem voor het vaststellen van persoonlijkheidsstoornissen. In de Viersprong wordt hiervoor gebruik gemaakt van een interview dat de criteria van de DSM-5 uitvraagt. Dit is de meest betrouwbare manier om persoonlijkheidsstoornissen vast te stellen. Wanneer een histrionische-persoonlijkheidsstoornis wordt vastgesteld, past de problematiek in onderstaande omschrijving van de DSM-5. In de eerdere DSM-IV werd deze persoonlijkheidsstoornis de theatrale persoonlijkheidsstoornis genoemd.
Officiële criteria histrionische-persoonlijkheidsstoornis (DSM-5) of theatrale persoonlijkheidsstoornis (DSM-IV)
Een diepgaand patroon van buitensporige emotionaliteit en aandacht vragen, beginnend in de vroege volwassenheid en tot uiting komend in diverse situaties, beginnend in de vroege volwassenheid en tot uiting komend in diversie situaties, zoals blijkt uit vijf (of meer) van de volgende kenmerken:
• voelt zich niet op zijn gemak in situaties waarin hij niet in het centrum van de belangstelling staat.
• de interactie met anderen wordt vaak gekenmerkt door onaangepast seksueel verleidelijk of uitdagend gedrag.
• toont snel wisselende en oppervlakkige emotionele uitingen.
• maakt voortdurend gebruik van het eigen uiterlijk om de aandacht op zichzelf te vestigen.
• heeft een manier van spreken die uitermate impressionistisch is en waarbij details ontbreken.
• toont zelfdramatiserende, theatrale en overdreven uitingen van emoties.
• is suggestibel, dat wil zeggen gemakkelijk beïnvloedbaar door anderen of de omstandigheden.
• beschouwt relaties als meer intiem dan deze in werkelijkheid zijn.
Naar boven
Behandeling van de histrionische-persoonlijkheidsstoornis
Cliënten met een histrionische-persoonlijkheidsstoornis weten vaak niet wat ze echt voelen. In psychotherapie kunnen de therapeut en eventuele groepsleden meekijken naar hoe de cliënt denkt, voelt en zich gedraagt. Deze ‘patronen’ worden vervolgens tegen de achtergrond van iemands aanleg en achtergrond bekeken. Op deze manier kunnen cliënten leren (h)erkennen wanneer zij in extreme aandacht vragen en leren begrijpen hoe het komt dat zij zo graag in het middelpunt van de belangstelling staan. Wanneer een cliënt dit inzicht heeft gekregen, kan de cliënt het gevoel van ‘te weinig gekregen hebben’ verwerken en oefenen met nieuw en gezonder gedrag. De therapeut kan helderheid en orde brengen in de verwarrende veelheid van emoties die dit met zich meebrengt. Op deze manier kan ruimte komen om te werken aan een gezond en positiever zelfbeeld zodat de buitensporige aandacht van anderen niet meer nodig is. Samen met motivatie en wil om samen te werken met de behandelaar, zal een behandeling bij de Viersprong in de meeste gevallen leiden tot opmerkelijke verbetering. In intensieve psychotherapie kan in veel gevallen, afhankelijk van de intensiviteit van de behandeling, binnen drie tot achttien maanden blijvende verbetering in het functioneren worden bereikt.
Naar boven
Behandeling van de histrionische-persoonlijkheidsstoornis bij de Viersprong
Voor de behandeling van een histrionische-persoonlijkheidsstoornis zijn binnen de Viersprong verschillende mogelijkheden. Afhankelijk van de ernst van de problemen, maar ook de sterke kanten en mogelijkheden van een cliënt, wordt meestal een keuze gemaakt uit een van deze zorgprogramma’s:
Disclaimer ten aanzien van deze pagina
De persoonlijkheidsstoornis en de daarvoor geschikte behandeling hebben wij met zo groot mogelijke zorgvuldigheid beschreven op deze webpagina. Het doel daarbij is om u een algemeen beeld te geven van de persoonlijkheidsstoornis en onze mogelijkheden daar een passende behandeling bij te bieden. Echter, de realiteit is vaak veel complexer dan hierboven staat beschreven en daarom zijn wij helaas niet altijd in staat om een passende behandeling te bieden. Vaak is er sprake van meerdere stoornissen die samen voorkomen en dan is het voor ons zoeken naar wat we eerst aanpakken en op welke manier. Het kan dan voorkomen dat wij hiervoor onvoldoende kennis en ervaring in huis hebben, we kijken dan wel waar u wel geholpen zou kunnen worden. Kijkt u voor verdere informatie naar onze disclaimer op https://www.deviersprong.nl/disclaimer.