Het in kaart brengen van het mentaliserend profiel bij ouders is een belangrijk onderdeel van een therapeutische interventie. Dat blijkt uit het proefschrift van Liesbet Nijssens, supervisor Mentalization-Based Treatment for Parents (MBT-P) bij de Viersprong. Zij deed jarenlang onderzoek naar het ouderlijk mentaliseren en promoveerde hierop aan de KU Leuven. Haar bevindingen geven relevante aanknopingspunten voor de diagnostiek en behandeling van ouders en hun jonge kinderen. 

Ouderlijk mentaliseren bekent het vermogen van ouders om gedrag van zichzelf, maar ook dat van hun kindje te begrijpen in termen van mentale toestanden. Dit is binnen de behandeling Mentalization-Based Treatment for Parents (MBT-P) een belangrijke pijler waaraan gewerkt wordt, zowel in de babytijd als in de vroege kinderjaren. 

Verschillende studies

In verschillende studies onderzocht Liesbet het mentaliserend vermogen van ouders en hoe dit samen hing met de gehechtheid van de ouder, het ervaren van ouderlijke stress, alsook de sociaal-emotionele ontwikkeling en de ontwikkeling van Theory of Mind bij hun kinderen. 

Sleutel tot maatwerk voor meer effectiviteit 

Uit haar onderzoek blijkt dat het identificeren van een mentaliserend profiel bij ouders helpend zijn om de sterkten en kwetsbaarheden in het mentaliseren van de ouder in kaart te brengen. Dit kan belangrijke aanknopingspunten bieden voor meer op maat gemaakte behandeldoelen en daarmee op maat gemaakte behandeltrajecten, wat vervolgens de effectiviteit ervan positief kan bevorderen.  

 “De resultaten laten zien hoe belangrijk maatwerk is voor dit programma. Het ouderlijk mentaliseren is namelijk geen vaststaand gegeven, het is heel context- en leeftijdsspecifiek. Een kindje heeft andere vaardigheden van de ouder nodig op verschillende leeftijden. Het is van belang om hier als ouder flexibel in te zijn en mee te groeien in hoe het kindje zich ontwikkelt”, vertelt Liesbet. 

Doelen van het onderzoek

De voornaamste doelen van haar onderzoek waren:

1. het vergroten van inzicht in de multidimensionale aard en assessment van ouderlijk mentaliseren;
2. het identificeren van verschillen in ouderlijk mentaliseren tussen moeders en vaders; en
3. het vergroten van kennis over het belang van ouderlijk mentaliseren in de transitie naar ouderschap en de ontwikkeltrajecten van jonge kinderen.  

Bekijk het proefschrift van Liesbet Nijssens op de site van MBT Belgium

Over Liesbet 

Naast haar werk bij de Viersprong, is Liesbet ook werkzaam als supervisor/trainer bij MBT-Nederland en MBT-België. In 2007 kwam ze al in dienst bij de Viersprong, tijdens de afronding van haar opleiding tot psychoanalytisch psychotherapeut. Ze startte bij de MBT-afdeling in Bergen op Zoom, waar ze in eerste instantie voornamelijk met volwassenen werkte. Later verschoof haar aandachtsgebied ook naar jonge kinderen, wat leidde tot het behandelprogramma MBT-P.  

 “Van oorsprong ben ik kind- en jeugdpsycholoog. De affiniteit met kindjes heb ik dus altijd al gehad. Ook lag mijn interesse bij persoonlijkheidsproblematiek, daarom ben ik vervolgens nog psychoanalytische psychotherapie gaan studeren. Tijdens deze studie wekte de MBT-methodiek mijn interesse. De Viersprong werkte toentertijd als een van de eerste instellingen in Nederland met deze methodiek. Daarom heb ik gesolliciteerd en ben ik hier in de volwassenzorg gaan werken. Mijn affiniteit voor kindjes ben ik nooit kwijtgeraakt. Met de komst van MBT-P zijn mijn interesses samengekomen en sindsdien werk ik met veel passie bij dit programma”, vertelt Liesbet.